Nguyên tắc (63) trong Quy định MiCA (EU) khẳng định rõ nguyên tắc tôn trọng chủ quyền tiền tệ của các quốc gia thành viên không sử dụng đồng euro làm đơn vị tiền tệ quốc gia, đồng thời giới hạn phạm vi ảnh hưởng của MiCA đối với các quy định nội bộ của từng quốc gia.

1. Nội dung gốc của Cân nhắc (63)

“Quy định này không làm ảnh hưởng đến luật quốc gia quy định việc sử dụng tiền tệ quốc gia và ngoại tệ trong giao dịch giữa cư dân, được các quốc gia thành viên không thuộc khu vực đồng euro áp dụng theo quyền chủ quyền tiền tệ của họ.”

2. Ý nghĩa pháp lý

Đây là một điều khoản thể hiện rõ nguyên tắc phân quyền tiền tệ trong khuôn khổ Liên minh châu Âu. Dù MiCA được áp dụng trên toàn EU, nhưng:

• Không làm thay đổi các quy định hiện hành về sử dụng nội tệ và ngoại tệ trong các giao dịch dân sự, thương mại hoặc tài chính tại các quốc gia thành viên chưa gia nhập Eurozone.
• Không làm mất đi <strong“quyền tự chủ tài chính – tiền tệ”> của quốc gia, đặc biệt trong việc kiểm soát thanh toán bằng ngoại tệ, bao gồm các token gắn với tiền tệ khác.

3. Bối cảnh áp dụng

Liên minh châu Âu hiện có 27 quốc gia thành viên, trong đó chỉ có 20 quốc gia đang sử dụng đồng euro. Các quốc gia như Ba Lan, Hungary, Séc, Romania… vẫn sử dụng tiền tệ riêng (zloty, forint, koruna, leu…). Các nước này có toàn quyền pháp lý trong việc:

• Quy định phương tiện thanh toán bắt buộc trong nước
• Hạn chế hoặc cấm giao dịch bằng ngoại tệ giữa cư dân trong nước
• Quy định rõ cách thức ghi nhận giá trị hợp đồng (theo nội tệ hay ngoại tệ)

MiCA không can thiệp vào những chính sách này, nhằm bảo đảm tính linh hoạt của từng quốc gia thành viên và tránh xung đột giữa luật EU và luật nội địa trong vấn đề nhạy cảm về tiền tệ.

4. Tác động đối với các tổ chức phát hành token

Đối với các tổ chức phát hành token tham chiếu tài sản (asset-referenced tokens) hoặc token ổn định giá (stablecoins), việc lưu hành tại các quốc gia không dùng đồng euro cần tuân thủ các giới hạn nội tệ cụ thể. Ví dụ:

• Token gắn với đồng USD có thể bị cấm sử dụng trong thanh toán tại Ba Lan
• Token gắn với EUR dù được phép lưu hành EU-wide vẫn có thể bị hạn chế sử dụng tại Hungary trong các hợp đồng dân sự bằng forint

Điều này đòi hỏi các tổ chức phát hành cần đánh giá tuân thủ theo từng quốc gia, bên cạnh việc xin phép ở cấp độ EU.

5. Gợi mở cho Việt Nam

Từ quy định này, Việt Nam có thể tham khảo mô hình kiểm soát tương tự trong quá trình xây dựng luật về tài sản mã hoá:

• Luật hoá nguyên tắc “chỉ được phép thanh toán bằng VND trên lãnh thổ Việt Nam”
• Hạn chế giao dịch crypto gắn với ngoại tệ trong nội địa
• Bảo lưu quyền cấm sử dụng token nước ngoài như phương tiện thanh toán thay thế tiền Việt

Bài viết thuộc bản quyền của Luật sư Vũ Ngọc Dũng – Giám đốc Công ty Luật TNHH 911.
Mọi trích dẫn vui lòng ghi rõ nguồn “Công ty Luật 911 – www.luatsu911.vn”