Nguyên tắc 77 của Luật MiCA Châu Âu – Cơ chế sử dụng hộp công cụ giám sát tương ứng và vai trò của ESMA trong giám sát dịch vụ tài sản mã hóa
📘 Trích dẫn gốc tiếng Tây Ban Nha (Recital 77 – MiCA)
(77) A fin de permitir a las autoridades competentes realizar un seguimiento adecuado del mercado de criptoactivos y garantizar una aplicación coherente del presente Reglamento, debe establecerse un mecanismo de notificación y cooperación entre las autoridades competentes y la Autoridad Europea de Valores y Mercados (ESMA).
Dicho mecanismo debe abarcar en particular los casos en los que los proveedores de servicios de criptoactivos desarrollen su actividad en más de un Estado miembro o cuando los criptoactivos se ofrezcan al público en más de un Estado miembro o se solicite su admisión a negociación en una plataforma de negociación.
Este mecanismo debe reforzar la supervisión y facilitar la identificación de los nuevos riesgos para la protección de los inversores, la integridad del mercado y la estabilidad financiera.
📘 English Translation (Recital 77 – MiCA)
(77) In order to enable competent authorities to monitor the crypto-asset market appropriately and ensure consistent application of this Regulation, a notification and cooperation mechanism should be established between competent authorities and the European Securities and Markets Authority (ESMA).
That mechanism should in particular cover cases where crypto-asset service providers operate in more than one Member State or where crypto-assets are offered to the public or admitted to trading in more than one Member State.
This mechanism should enhance supervision and facilitate the identification of new risks to investor protection, market integrity and financial stability.
📘 Bản dịch tiếng Việt chính xác
(77) Nhằm giúp các cơ quan có thẩm quyền theo dõi thị trường tài sản mã hóa một cách thích hợp và đảm bảo việc áp dụng thống nhất Quy định này, cần thiết lập một cơ chế thông báo và hợp tác giữa các cơ quan có thẩm quyền và Cơ quan Chứng khoán và Thị trường châu Âu (ESMA).
Cơ chế này cần bao gồm, đặc biệt, các trường hợp trong đó nhà cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa hoạt động tại nhiều quốc gia thành viên, hoặc khi tài sản mã hóa được chào bán công khai hoặc xin niêm yết tại sàn giao dịch ở nhiều quốc gia thành viên.
Cơ chế này nhằm tăng cường hiệu quả giám sát và hỗ trợ việc nhận diện kịp thời các rủi ro mới đối với bảo vệ nhà đầu tư, tính toàn vẹn thị trường và sự ổn định tài chính.
📘 Phân tích pháp lý chuyên sâu của Luật sư 911
1. Tăng cường vai trò của ESMA – Cơ quan giám sát liên minh
Recital 77 phản ánh chiến lược “giám sát kết nối – điều phối liên minh” khi thị trường crypto ngày càng mở rộng quy mô xuyên biên giới. Theo đó:
-
ESMA không trực tiếp cấp phép, nhưng đóng vai trò điều phối chia sẻ thông tin, cảnh báo rủi ro, giám sát hệ thống;
-
ESMA là điểm tiếp nhận thông tin khi có hoạt động phát hành, niêm yết, cung cấp dịch vụ tại >1 quốc gia thành viên;
-
Tương tự chức năng của ESMA trong MiFID II đối với thị trường chứng khoán.
2. Cơ chế hợp tác giữa các cơ quan quốc gia – tránh lỗ hổng pháp lý
Khi một CASP hoạt động ở nhiều quốc gia thành viên, cơ chế này đảm bảo:
| Tình huống | Giải pháp theo Recital 77 |
|---|---|
| CASP hoạt động xuyên biên giới | Cơ quan giám sát quốc gia thông báo cho ESMA |
| Tài sản mã hóa được chào bán công khai tại nhiều nước | Yêu cầu cơ chế phối hợp giám sát đa phương |
| Có dấu hiệu rủi ro hệ thống hoặc gian lận | ESMA có quyền yêu cầu thông tin và can thiệp khẩn cấp |
→ MiCA không xây dựng hệ thống tập trung như SEC (Hoa Kỳ) nhưng áp dụng mô hình điều phối đa trung tâm, linh hoạt.
3. Tác động đối với nhà phát hành và CASP
-
Doanh nghiệp phát hành token hoặc vận hành dịch vụ tại >1 nước EU phải chuẩn bị hồ sơ, thông báo và chịu giám sát chéo;
-
ESMA có quyền yêu cầu thông tin, xử lý dữ liệu thị trường, ban hành cảnh báo sớm (early warning);
-
CASP không thể “lách luật” bằng cách đăng ký tại nước dễ dãi rồi phân phối toàn khối mà không bị giám sát tương xứng.
4. So sánh với pháp luật Việt Nam (chưa có cơ chế hợp tác liên ngành)
| Tiêu chí | MiCA (Recital 77) | Việt Nam (hiện hành) |
|---|---|---|
| Cơ quan điều phối liên vùng/lien quốc gia | ✅ ESMA phối hợp với cơ quan quốc gia | ❌ Không có cơ chế điều phối |
| Thông báo bắt buộc khi hoạt động nhiều nơi | ✅ Có quy định bắt buộc | ❌ Chưa có pháp lý |
| Chia sẻ dữ liệu giám sát | ✅ Có quy trình nội khối EU | ❌ Chưa xây dựng hệ thống giám sát tích hợp |
| Nhận diện rủi ro sớm | ✅ Cảnh báo hệ thống qua ESMA | ❌ Chưa có đầu mối giám sát crypto |
📌 Kết luận
Nguyên tắc 77 cho thấy MiCA không chỉ là bộ quy tắc nội dung, mà còn là một hệ thống thể chế giám sát gắn kết. Việc thiết lập cơ chế thông báo – phối hợp giám sát với ESMA là giải pháp để:
-
Chủ động phát hiện rủi ro hệ thống,
-
Phòng ngừa hiện tượng chênh lệch quy chuẩn pháp lý,
-
Củng cố lòng tin của thị trường toàn EU vào sự minh bạch và bảo vệ nhà đầu tư.
→ Đây là mô hình quan trọng để Việt Nam tham khảo trong việc xây dựng cơ chế chia sẻ thông tin giữa NHNN – UBCKNN – Bộ Tư pháp – Bộ Công an – Cục thuế – Cơ quan điều tra, nhằm kiểm soát rủi ro tài sản mã hóa.
📌 Phân tích thuộc bản quyền của Luật sư Vũ Ngọc Dũng – Công ty Luật 911
Tư vấn chuyên sâu pháp lý tổ chức phát hành stablecoin tại EU, Hoa Kỳ và Singapore.
Đồng hành thiết lập chiến lược tuân thủ, quản trị rủi ro và xây dựng chính sách bảo vệ nhà đầu tư về tài sản số, Blockchain, AI, doanh nghiệp công nghệ, fintech.
Vui lòng không sao chép hoặc sử dụng lại nếu chưa có sự đồng ý bằng văn bản.
Khi trích dẫn, bắt buộc ghi rõ: “Nguồn: Luật sư Vũ Ngọc Dũng – Công ty Luật 911”.
