Nguyên tắc 102 của MiCA – Giám sát đặc biệt đối với token tham chiếu tài sản quan trọng (significant ARTs)
📘 Trích dẫn gốc tiếng Anh (Recital 102 – MiCA)
(102) Significant asset-referenced tokens could be used as a means of payment and to carry out large payment transactions. As such large volumes could pose specific risks for monetary transmission channels and monetary sovereignty, the European Banking Authority (EBA) should be entrusted with the supervision of issuers of asset-referenced tokens classified as such. The assignment of that task should take into account the very specific nature of the risks posed by asset-referenced tokens and should not be considered a precedent for any Union legislation relating to financial services.
[Trích từ: Official Journal of the European Union L150/55, 9.6.2023 – Regulation (EU) 2023/1114]
📘 Bản dịch tiếng Việt chính xác
(102) Các token tham chiếu tài sản quan trọng (significant ARTs) có thể được sử dụng như một phương tiện thanh toán và thực hiện các giao dịch thanh toán có quy mô lớn. Do đó, các khối lượng lớn như vậy có thể gây ra những rủi ro cụ thể đối với các kênh truyền dẫn chính sách tiền tệ và chủ quyền tiền tệ, nên cần giao cho Cơ quan Ngân hàng Châu Âu (EBA) nhiệm vụ giám sát các tổ chức phát hành token khi những token đó được phân loại là “quan trọng”.
Việc giao nhiệm vụ này cần phải tính đến bản chất rất đặc thù của các rủi ro mà các token này đặt ra và không được coi là tiền lệ cho bất kỳ luật pháp nào khác liên quan đến dịch vụ tài chính của Liên minh.
⚖️ Phân tích pháp lý chuyên sâu – Recital 102
1. Token tham chiếu tài sản quan trọng (significant ARTs) là gì?
Theo Điều 43 MiCA, một token ART có thể bị phân loại là “significant” nếu:
-
Có số lượng lớn người dùng;
-
Khối lượng giao dịch vượt ngưỡng;
-
Giá trị vốn hóa cao;
-
Mức độ liên hệ chặt chẽ với hệ thống tài chính truyền thống;
-
Có thể ảnh hưởng tới chính sách tiền tệ và tài chính công cộng.
Ví dụ: Một stablecoin gắn với đồng EUR, được hàng triệu người EU sử dụng để thanh toán – có thể ảnh hưởng đến vai trò độc quyền phát hành tiền của ECB.
2. Rủi ro đối với chính sách tiền tệ và chủ quyền tiền tệ
| Kênh rủi ro cụ thể | Giải thích |
|---|---|
| Thay thế tiền pháp định | Token tham chiếu tài sản có thể cạnh tranh trực tiếp với tiền pháp định như EUR nếu được dùng rộng rãi |
| Ảnh hưởng tới kênh truyền dẫn lãi suất | Nếu lượng tiền chuyển qua stablecoin vượt ngưỡng, chính sách lãi suất của ECB có thể không còn hiệu quả |
| Dòng vốn xuyên biên giới không kiểm soát | Token có thể tạo dòng chảy tài chính xuyên quốc gia, vượt khỏi khả năng giám sát của NHTW |
➡ Đây là lý do vì sao Recital 102 giao cho EBA giám sát chặt chẽ các tổ chức phát hành token ART quan trọng, nhằm đảm bảo họ không tạo ra “hệ thống tiền tệ song song”.
3. Vai trò đặc thù của EBA – không tạo tiền lệ
-
EBA là cơ quan chuyên giám sát ngân hàng và tổ chức tín dụng.
-
MiCA đặc biệt giao thêm cho EBA chức năng giám sát stablecoin chỉ trong trường hợp ART quan trọng – điều này không có nghĩa là EBA sẽ mở rộng vai trò sang các dịch vụ tài chính khác.
-
Tuyên bố “không tiền lệ” này là để tránh xung đột thẩm quyền giữa ESMA, EBA và ECB.
4. Ý nghĩa chính sách cho Việt Nam
Khi Việt Nam chuẩn bị ban hành khung pháp lý cho stablecoin, cần học hỏi nguyên tắc sau từ Recital 102:
| Gợi ý áp dụng tại Việt Nam | Mục tiêu |
|---|---|
| Phân loại stablecoin theo mức độ ảnh hưởng | ✅ Xác định loại có ảnh hưởng hệ thống |
| Giao NHNN giám sát token thanh toán quy mô lớn | ✅ Bảo vệ chính sách tiền tệ |
| Xây dựng ngưỡng định lượng (số lượng ví, tổng cung…) | ✅ Làm căn cứ phân loại “significant” |
| Không tạo tiền lệ cho các loại dịch vụ phi tiền tệ | ✅ Tránh lạm quyền và xung đột pháp lý |
📌 Kết luận
Recital 102 phản ánh mối quan tâm sâu sắc của EU đối với tác động hệ thống mà stablecoin có thể gây ra đối với chính sách tiền tệ và chủ quyền tiền tệ quốc gia. Đây là lần đầu tiên một cơ quan như EBA được giao giám sát tài sản mã hóa vì lý do “tiền tệ học”, chứ không chỉ vì lý do tài chính – đầu tư.
➡ Với các quốc gia đang phát triển như Việt Nam, đây là một bài học quý giá khi chuẩn bị điều chỉnh thị trường stablecoin theo hướng hỗ trợ đổi mới – nhưng kiểm soát rủi ro hệ thống chặt chẽ.
📍 Phân tích thuộc bản quyền của Luật sư Vũ Ngọc Dũng – Công ty Luật 911
Tư vấn chiến lược pháp lý về crypto – stablecoin – MiCA – PSD3 – AML cho doanh nghiệp công nghệ và tổ chức phát hành tài sản số.
