Luật sư cung cấp:Báo cáo số 239/BC-BKHCN 19-9-2025 về rà soát chủ trương, định hướng pháp luật liên quan đến Dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật KH&CN và đổi mới sáng tạo về Quỹ đầu tư mạo hiểm và Sàn giao dịch vốn khởi nghiệp sáng tạo

Ngày:

TÓM TẮT VÀ PHÂN TÍCH BÁO CÁO 239/BC-BKHCN (19/9/2025)

Về việc rà soát chủ trương, định hướng pháp luật liên quan đến Dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật KH&CN và đổi mới sáng tạo về Quỹ đầu tư mạo hiểm và Sàn giao dịch vốn khởi nghiệp sáng tạo


I. Bối cảnh và mục tiêu của báo cáo

Ngày 19/9/2025, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) ban hành Báo cáo số 239/BC-BKHCN nhằm:

  1. Rà soát các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, có liên quan đến lĩnh vực quỹ đầu tư mạo hiểm và sàn giao dịch vốn khởi nghiệp sáng tạo.

  2. Đánh giá khoảng trống pháp lý, mâu thuẫn, chồng chéo hoặc bất cập trong các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành.

  3. Làm cơ sở để Bộ KH&CN xây dựng dự thảo Nghị định mới hướng dẫn chi tiết Luật KH&CN, tập trung vào việc hình thành quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia, địa phươngsàn giao dịch vốn khởi nghiệp.

Báo cáo nhấn mạnh:

“Thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, định hướng của Đảng, quy định pháp luật của Nhà nước về phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, đặc biệt là cơ chế huy động vốn đầu tư cho đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo; đồng thời rà soát, đối chiếu với các điều ước quốc tế…” (tr.1).


II. Chủ trương và định hướng của Đảng, Nhà nước

Báo cáo 239/BC-BKHCN trích dẫn một loạt văn kiện quan trọng:

  • Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị:

    “Hình thành các quỹ đầu tư mạo hiểm cho khởi nghiệp sáng tạo, ươm tạo công nghệ và chuyển đổi số.” (tr.3).

  • Nghị quyết số 03/NQ-CP ngày 09/01/2025: Chính phủ ban hành Chương trình hành động triển khai NQ 57-NQ/TW, giao Bộ KH&CN chủ trì xây dựng Nghị định về quỹ đầu tư mạo hiểm và sàn giao dịch vốn khởi nghiệp.

  • Nghị quyết số 71/NQ-CP ngày 01/4/2025 (sửa đổi): tiếp tục nhấn mạnh yêu cầu hoàn thiện dự thảo Nghị định.

  • Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025: khẳng định nhiệm vụ “thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh ổn định.”

  • Nghị quyết số 68/NQ-CP ngày 04/5/2025: đặt mục tiêu phát triển thị trường vốn khởi nghiệp sáng tạo, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế.

Như vậy, về chính trị, chủ trương đã rất rõ: Việt Nam phải hình thành cơ chế quỹ đầu tư mạo hiểm và sàn giao dịch vốn cho startup, để bổ sung kênh huy động vốn ngoài tín dụng ngân hàng.


III. Kết quả rà soát hệ thống pháp luật hiện hành

Báo cáo đã phân tích 10 luật và 4 nghị định có liên quan. Kết quả cho thấy nhiều điểm chưa đồng bộ, thiếu chi tiết, cụ thể như sau:

1. Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo

  • Điều 40 quy định về Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia và địa phương.

  • Tuy nhiên, báo cáo khẳng định:

    “…hiện chưa có văn bản nào dưới luật quy định chi tiết nội dung này.” (tr.5).

Điều này dẫn đến việc luật “treo”, không có cơ chế thực thi.


2. Luật Quản lý và đầu tư vốn Nhà nước tại doanh nghiệp (Luật 68/2025/QH15)

  • Cho phép Nhà nước đầu tư, góp vốn vào doanh nghiệp KH&CN, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

  • Tuy nhiên, cơ chế thực hiện, tỷ lệ vốn góp, quản trị và thoái vốn chưa được làm rõ.

  • Trích dẫn:

    “Đầu tư vốn nhà nước để thành lập công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên… để thực hiện nhiệm vụ phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.” (Điều 15, Luật 68/2025).


3. Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV)

  • Điều 18: UBND cấp tỉnh có thể giao tổ chức tài chính nhà nước thực hiện đầu tư vào DNNVV KNST.

  • Nhưng theo báo cáo:

    “…đến nay, chưa có địa phương nào triển khai thực hiện việc sử dụng NSĐP để cùng quỹ đầu tư tư nhân đầu tư vào DNNVV KNST.” (tr.5).

Điều này cho thấy cơ chế “trên giấy”, chưa đi vào thực tiễn.


4. Luật Công nghệ cao (Điều 25)

  • Cho phép thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm công nghệ cao quốc gia.

  • Nhưng thiếu nghị định hướng dẫn cụ thể.


5. Luật Ngân sách Nhà nước

  • Hạn chế chi ngân sách để góp vốn vào quỹ đầu tư rủi ro.

  • Đây là rào cản lớn vì quỹ đầu tư mạo hiểm bản chất là quỹ rủi ro.


6. Luật Chứng khoán 2019

  • Hiện chỉ điều chỉnh sàn giao dịch chứng khoán (niêm yết cổ phiếu, trái phiếu).

  • Chưa có khung cho sàn giao dịch vốn khởi nghiệp – nơi startup gọi vốn bằng cổ phần, trái phiếu chuyển đổi, token hóa vốn…


IV. Những khoảng trống pháp lý lớn

Từ rà soát trên, báo cáo chỉ ra:

  1. Quỹ đầu tư mạo hiểm mới dừng ở quy định khung trong luật, chưa có văn bản chi tiết để vận hành.

  2. Sàn giao dịch vốn khởi nghiệp chưa được quy định trong bất kỳ văn bản nào.

  3. Xung đột giữa các luật: Luật Ngân sách Nhà nước hạn chế chi NSNN cho đầu tư rủi ro, trong khi Luật KH&CN lại cho phép lập Quỹ mạo hiểm bằng vốn NSNN.

  4. Thiếu cơ chế phối hợp Nhà nước – tư nhân trong việc góp vốn, quản trị quỹ, phân chia lợi nhuận và xử lý rủi ro.


V. Đề xuất phương án xử lý

Báo cáo 239/BC-BKHCN đưa ra nhiều đề xuất cụ thể:

1. Bổ sung cơ chế pháp lý cho Quỹ đầu tư mạo hiểm “hỗn hợp”

  • Quỹ có thể huy động vốn từ NSNN và tư nhân, nhưng nguyên tắc là tách bạch quản lý.

  • Mô hình pháp lý: Công ty TNHH hai thành viên trở lên, trong đó Nhà nước là một thành viên góp vốn.

  • Quỹ chịu sự giám sát của Bộ KH&CN và Bộ Tài chính.


2. Xây dựng cơ chế thử nghiệm (sandbox) cho sàn giao dịch vốn khởi nghiệp

  • Cho phép startup huy động vốn công khai nhưng trong khung thử nghiệm có kiểm soát.

  • Nhà nước đặt giới hạn về: đối tượng nhà đầu tư, loại hình sản phẩm vốn, trần vốn huy động.

  • Cơ quan quản lý: Bộ Tài chính (quản lý tài chính – chứng khoán) phối hợp Bộ KH&CN (đánh giá đổi mới sáng tạo).


3. Hoàn thiện cơ chế ưu đãi và khuyến khích

  • Ưu đãi thuế: miễn, giảm thuế TNDN cho quỹ và startup.

  • Cơ chế bảo lãnh tín dụng: ngân hàng thương mại cho vay có bảo lãnh của quỹ.

  • Chính sách bảo vệ nhà đầu tư nhỏ lẻ: quy định minh bạch thông tin, kiểm toán bắt buộc.


VI. Phân tích chuyên sâu

1. Ý nghĩa kinh tế

  • Tạo thêm kênh vốn mới ngoài ngân hàng và thị trường chứng khoán.

  • Hỗ trợ startup giai đoạn đầu – vốn có rủi ro cao nhưng tiềm năng lớn.

  • Khuyến khích đổi mới sáng tạo, tạo động lực cho nền kinh tế số.

2. Rủi ro pháp lý

  • Quỹ có thể bị lạm dụng để đầu cơ, rửa tiền.

  • Sàn giao dịch vốn khởi nghiệp có nguy cơ biến tướng thành “chợ OTC” kém minh bạch.

  • Khó khăn trong phối hợp cơ quan quản lý (Bộ KH&CN, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước).

3. So sánh quốc tế

  • Singapore (Catalist, MAS sandbox): startup niêm yết ở sàn phụ với tiêu chuẩn thấp hơn, nhưng vẫn yêu cầu báo cáo kiểm toán.

  • Anh (AIM – Alternative Investment Market): cơ chế cho startup gọi vốn nhưng có nhà bảo lãnh phát hành (nominated adviser).

  • Hồng Kông (GEM Market): yêu cầu minh bạch thông tin, bảo vệ nhà đầu tư nhỏ.

→ Việt Nam có thể học tập các mô hình này để thiết kế sàn giao dịch vốn khởi nghiệp.


VII. Vai trò và dịch vụ của Luật sư 911

Trong bối cảnh pháp lý phức tạp, doanh nghiệp khởi nghiệp cần sự hỗ trợ từ luật sư chuyên ngành. Luật sư 911 có thể:

  1. Tư vấn điều kiện tham gia quỹ/sàn: xác định startup có đủ điều kiện pháp lý hay không.

  2. Chuẩn bị hồ sơ pháp lý: điều lệ, hợp đồng góp vốn, hồ sơ công bố thông tin.

  3. Đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ: bảo vệ tài sản cốt lõi của startup khi gọi vốn.

  4. Đàm phán và soạn thảo hợp đồng đầu tư: giữa startup và quỹ/nhà đầu tư.

  5. Bảo vệ quyền lợi khi có tranh chấp: đại diện trong thương lượng, trọng tài, tòa án.

  6. Đồng hành trong sandbox: tư vấn cách tuân thủ yêu cầu của cơ quan quản lý khi tham gia thử nghiệm sàn giao dịch vốn.


VIII. Kết luận

Báo cáo 239/BC-BKHCN (19/9/2025) là một tài liệu nền tảng, đặt nền móng pháp lý cho việc hình thành quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia, địa phươngsàn giao dịch vốn khởi nghiệp sáng tạo.

Tuy nhiên, hiện còn nhiều khoảng trống và mâu thuẫn giữa các luật. Để khung pháp lý đi vào thực tiễn, cần:

  • Ban hành Nghị định chi tiết về quỹ đầu tư mạo hiểm.

  • Xây dựng sandbox pháp lý cho sàn giao dịch vốn khởi nghiệp.

  • Tạo cơ chế hợp tác Nhà nước – tư nhân trong góp vốn và quản trị.

  • Bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư nhỏ lẻ, đảm bảo tính minh bạch.

Trong tiến trình đó, vai trò của Luật sư chuyên ngành là không thể thiếu, giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro và tận dụng cơ hội từ chính sách mới.

LUẬT SƯ 911 - HỆ THỐNG LUẬT SƯ
"HÃY NÓI VỚI LUẬT SƯ ĐIỀU BẠN CẦN"
-------------------------------------------
Liên hệ với Luật sư :
P: 0938188889 - 0387696666 - 0386319999

LIÊN HỆ LUẬT SƯ 911

    THEO DÕI LUẬT SƯ 911

    spot_img

    Nội dung phổ biến

    Các tin khác cùng chuyên mục
    LUẬT SƯ 911

    “Pháp lý khởi nghiệp” là gì? Chuẩn bị những gì trong 90 ngày

    “Pháp lý khởi nghiệp” là gì? Pháp lý khởi nghiệp...

    Thuế tài sản số tại Hàn Quốc: “Chuẩn hoá – Tối ưu – Phòng ngừa” trước mốc 2027

    thuế tài sản số Hàn Quốc, crypto tax Korea 2027, khấu trừ 11%/22%, other income, CARF OECD, thuế tặng cho/thừa kế crypto, VASP Hàn Quốc

    Dự thảo Digital Asset Basic Act (DABA) của Hàn Quốc – Giai đoạn 2

    “Giai đoạn 2” & dự thảo Digital Asset Basic...

    Thuế tài sản số (virtual assets/crypto) ở Hàn Quốc

    Thuế tài sản số (virtual assets/crypto) ở Hàn Quốc:...