Nguyên tắc số 59 trong Luật mica Châu Âu trong Luật Mica:
Trong khuôn khổ Luật MiCA (Markets in Crypto-Assets Regulation) của Liên minh châu Âu, một trong những nguyên tắc then chốt nhằm bảo vệ sự ổn định của hệ thống tài chính là việc phân loại các token tham chiếu tài sản (Asset-Referenced Tokens – ART) và tiền điện tử (E-Money Tokens – EMT) theo mức độ “quan trọng” của chúng đối với nền kinh tế và chính sách tiền tệ.
Nguyên văn: (59) Las fichas referenciadas a activos y las fichas de dinero electrónico han de considerarse significativas cuando cumplan o es probable que cumplan determinados criterios, entre ellos, contar con una amplia base de clientes, una elevada capitalización bursátil o un gran número de operaciones. Como tales, podrían ser usadas por un gran número de titulares y su uso podría plantear retos específicos en términos de estabilidad financiera, transmisión de la política monetaria o soberanía monetaria. Dichas fichas significativas referenciadas a activos y fichas de dinero electrónico deben, por tanto, estar sujetas a requisitos más estrictos que aquellas fichas referenciadas a activos o fichas de dinero electrónico que no se consideren significativas. En particular, los emisores de fichas significativas referenciadas a activos deben estar sometidos a requisitos de capital más elevados, a requisitos de interoperabilidad y a la exigencia de adoptar una política de gestión de la liquidez. La Comisión debe revisar la idoneidad de los umbrales para clasificar las fichas referenciadas a activos o las fichas de dinero electrónico como significativas en el marco de su revisión de la aplicación del presente Reglamento. Dicha revisión irá acompañada, si procede, de una propuesta legislativa.
Bản dịch:(59) Token tham chiếu tài sản và tiền điện tử được coi là “quan trọng” khi đáp ứng hoặc có khả năng đáp ứng các tiêu chí nhất định, như có lượng khách hàng lớn, vốn hóa thị trường cao hoặc số lượng giao dịch lớn. Chúng có thể được nhiều người dùng, gây thách thức về ổn định tài chính, truyền dẫn chính sách tiền tệ hoặc chủ quyền tiền tệ. Do đó, các token quan trọng phải chịu các yêu cầu nghiêm ngặt hơn token không quan trọng, gồm vốn cao hơn, yêu cầu khả năng tương tác và chính sách quản lý thanh khoản. Ủy ban châu Âu sẽ xem xét lại các ngưỡng phân loại token quan trọng trong quá trình rà soát quy định, kèm theo đề xuất lập pháp nếu cần.
Phân tích:
Theo đoạn (59) phần mở đầu của MiCA, một token được coi là “quan trọng” (significant) nếu đáp ứng hoặc có khả năng đáp ứng các tiêu chí định lượng cụ thể như: số lượng người dùng lớn, vốn hóa thị trường cao, khối lượng giao dịch lớn, mức độ lan tỏa trong các lĩnh vực kinh tế. Những token này có thể ảnh hưởng đáng kể đến việc truyền dẫn chính sách tiền tệ, đe dọa chủ quyền tiền tệ của quốc gia và tạo ra rủi ro cho ổn định tài chính toàn khu vực EU.
Chính vì thế, các token “quan trọng” sẽ phải chịu các yêu cầu quản trị nghiêm ngặt hơn so với token thông thường.
Những yêu cầu này bao gồm:
-
Vốn tối thiểu cao hơn nhằm bảo vệ người dùng cuối trong trường hợp khủng hoảng.
-
Chính sách quản lý thanh khoản chặt chẽ để đảm bảo khả năng đáp ứng yêu cầu đổi trả bất kỳ lúc nào.
-
Yêu cầu về khả năng tương tác công nghệ và dữ liệu nhằm bảo đảm minh bạch và giám sát hiệu quả.
-
Kiểm tra định kỳ và giám sát trực tiếp bởi Cơ quan Ngân hàng châu Âu (EBA) thay vì chỉ chịu giám sát quốc gia.
Ủy ban châu Âu cũng được giao nhiệm vụ rà soát định kỳ các tiêu chí xác định mức độ quan trọng và có thể đề xuất sửa đổi lập pháp nếu cần thiết. Nguyên tắc này góp phần giúp EU chủ động quản lý rủi ro từ các tài sản số quy mô lớn – một bài học có giá trị thực tiễn cho Việt Nam khi xây dựng khuôn khổ pháp lý về stablecoin và token tài chính trong Luật Công nghiệp Công nghệ số tương lai.
Phân tích chuyên sâu:
Dưới đây là phân tích pháp lý – chính sách về nguyên tắc tại khoản (59) MiCA, liên quan đến việc phân loại và điều chỉnh các token “quan trọng” (significant tokens):
1. Bản chất nguyên tắc và cơ sở hình thành
Khoản (59) MiCA đưa ra cơ chế phân loại các token có tác động hệ thống thành “quan trọng” (significant) nếu đáp ứng hoặc tiệm cận các tiêu chí nhất định về quy mô, mức độ lan tỏa và rủi ro tiềm ẩn. Đây là một tiếp cận phân tầng theo rủi ro (risk-based tiering), phản ánh triết lý điều tiết tương xứng với mức độ đe dọa đến ổn định tài chính và chính sách tiền tệ của EU.
2. Tiêu chí xác định token “quan trọng”
Một token sẽ bị xếp vào nhóm “quan trọng” nếu đạt hoặc có nguy cơ đạt đến:
-
Số lượng người dùng lớn (ví dụ: >10 triệu người),
-
Vốn hóa thị trường hoặc giá trị tài sản tham chiếu lớn,
-
Khối lượng giao dịch cao thường xuyên,
-
Mức độ tích hợp vào hệ thống thanh toán, ngân hàng, đầu tư,
-
Nguy cơ thay thế một phần tiền pháp định, đe dọa chủ quyền tiền tệ.
Các tiêu chí này được xác định cụ thể bởi Cơ quan Chứng khoán và Thị trường Châu Âu (ESMA) và Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB).
3. Nghĩa vụ pháp lý tăng cường với token “quan trọng”
Nếu bị phân loại là significant token, tổ chức phát hành và cung cấp dịch vụ liên quan đến token sẽ chịu các nghĩa vụ cao hơn, gồm:
| Nội dung quy định | Token thông thường | Token quan trọng |
|---|---|---|
| Vốn tối thiểu | ~350.000 EUR | 2 triệu EUR trở lên |
| Báo cáo định kỳ | Mức cơ bản | Kiểm toán, báo cáo rủi ro định kỳ |
| Cơ quan giám sát | Cơ quan quốc gia | EBA – Ngân hàng Trung ương EU |
| Thanh khoản | Không bắt buộc | Phải duy trì quỹ dự trữ tương ứng |
| Tương tác hệ thống | Không bắt buộc | Phải tích hợp và tương thích dữ liệu với hệ thống giám sát EU |
4. Mục tiêu điều tiết và quản lý vĩ mô
EU lo ngại rằng các token như stablecoin được gắn với USD hoặc tài sản quy mô lớn có thể:
-
Làm suy yếu hiệu lực chính sách tiền tệ của ECB;
-
Thay thế một phần vai trò của đồng euro;
-
Tạo rủi ro hệ thống nếu bị rút hàng loạt (run on token);
-
Thúc đẩy quá trình dollar hóa hoặc fragmentation trong hệ thống thanh toán.
Việc gắn nghĩa vụ pháp lý cao hơn với token “quan trọng” là biện pháp phòng ngừa mang tính cấu trúc – tương tự như cách các ngân hàng lớn bị áp quy định Basel cao hơn để ngăn khủng hoảng hệ thống.
5. Giá trị tham khảo cho Việt Nam
Dự thảo Luật Công nghiệp Công nghệ số ở Việt Nam có thể học tập mô hình này theo hướng:
-
Thiết lập cơ chế đánh giá và phân tầng stablecoin/token có giá trị tham chiếu,
-
Ràng buộc các token có ảnh hưởng đến thanh toán, chuỗi cung ứng hoặc hệ thống ngân hàng nội địa phải được giám sát bởi Ngân hàng Nhà nước và Ủy ban Chứng khoán,
-
Áp dụng tiêu chuẩn vốn, thanh khoản, kiểm toán định kỳ để ngăn ngừa các hành vi thao túng tài chính ẩn danh, rửa tiền hoặc huy động vốn không kiểm soát.
Kết luận nguyên tắc 59
Khoản (59) MiCA là một bước tiến trong việc hệ thống hóa quản trị tài sản số theo mức độ ảnh hưởng, mang tính phòng vệ chính sách vĩ mô. Nó không chỉ giúp bảo vệ người dùng mà còn duy trì chủ quyền tài chính – tiền tệ của khối EU. Đây là một mô hình lập pháp hiện đại, mà các quốc gia đang phát triển như Việt Nam có thể tham khảo và nội luật hóa phù hợp với đặc thù thị trường tài chính trong nước.
Công ty Luật 911 – Chuyên sâu pháp lý tổ chức phát hành stablecoin tại EU, Hoa Kỳ và Singapore. Đồng hành thiết lập chiến lược tuân thủ, quản trị rủi ro và xây dựng chính sách bảo vệ nhà đầu tư.
Phân tích thuộc bản quyền của Luật sư Vũ Ngọc Dũng. Vui lòng không sao chép hoặc sử dụng lại nếu chưa có sự đồng ý bằng văn bản. Khi trích dẫn, bắt buộc ghi rõ: “Nguồn: Luật sư Vũ Ngọc Dũng – Công ty Luật 911”.
