Nguyên tắc 95 của Luật MiCA Châu Âu – Ngăn chặn lạm dụng thị trường tài sản mã hóa thông qua một khung quy định riêng biệt
📘 Trích dẫn gốc tiếng Tây Ban Nha (Recital 95 – MiCA)
Para garantizar la confianza y la integridad del mercado de criptoactivos, deben establecerse normas específicas para prevenir los abusos de mercado, tales como el uso de información privilegiada, la divulgación ilícita de información privilegiada y la manipulación del mercado en relación con los criptoactivos que se negocien.
Dado que muchos emisores y proveedores son pymes, la aplicación completa del Reglamento (UE) n.º 596/2014 resultaría excesiva.
Por tanto, procede establecer un marco específico adaptado al mercado de criptoactivos.
📘 English Translation (Recital 95 – MiCA)
In order to ensure trust and market integrity in the crypto-asset market, specific rules should be established to prevent market abuse, such as insider dealing, unlawful disclosure of inside information, and market manipulation related to crypto-assets being traded.
As many issuers and providers are SMEs, applying the full extent of Regulation (EU) No 596/2014 would be disproportionate.
Therefore, a specific framework tailored to the crypto-asset market should be established.
📘 Bản dịch tiếng Việt chính xác
(95) Nhằm đảm bảo niềm tin và tính toàn vẹn của thị trường tài sản mã hóa, cần thiết lập các quy tắc cụ thể nhằm ngăn chặn các hành vi lạm dụng thị trường, bao gồm:
-
Giao dịch dựa trên thông tin nội bộ (insider dealing),
-
Công bố trái phép thông tin nội bộ (unlawful disclosure),
-
Thao túng thị trường (market manipulation) đối với các tài sản mã hóa đang được giao dịch.
Do nhiều tổ chức phát hành và nhà cung cấp dịch vụ là doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs), nên việc áp dụng toàn bộ Quy định (EU) số 596/2014 (MAR – Market Abuse Regulation) sẽ là quá mức cần thiết.
Vì vậy, cần thiết lập một khuôn khổ riêng, phù hợp và thích ứng với đặc thù của thị trường tài sản mã hóa.
📘 Phân tích pháp lý chuyên sâu của Luật sư 911
1. Crypto cũng có hành vi “lạm dụng thị trường” như chứng khoán
Các hành vi cần kiểm soát:
| Hành vi | Mô tả nguy cơ cụ thể |
|---|---|
| Giao dịch nội gián | Nhân sự dự án bán trước token khi biết tin chưa công bố |
| Công bố nội bộ trái phép | Rò rỉ thông tin quan trọng cho nhóm ưu tiên |
| Thao túng thị trường | Tạo cung – cầu giả, wash trading, pump-dump |
→ Những hành vi này tương tự thị trường chứng khoán, nhưng chưa được điều chỉnh đầy đủ do bản chất phi tập trung và chưa rõ quy chế.
2. Vì sao không thể áp dụng trực tiếp MAR (Regulation 596/2014)?
MAR được thiết kế cho thị trường chứng khoán truyền thống, yêu cầu:
-
Báo cáo nội bộ (insider lists),
-
Công bố tức thời tin quan trọng (ad hoc disclosure),
-
Cơ chế giám sát giao dịch theo thời gian thực…
Trong bối cảnh nhiều tổ chức crypto là SMEs, việc yêu cầu họ đáp ứng MAR sẽ:
-
Gây tốn kém vận hành,
-
Làm ngừng sáng tạo ở cấp độ startup,
-
Không khả thi với tổ chức DAO hoặc DeFi không có pháp nhân tập trung.
→ Vì vậy, MiCA chọn hướng linh hoạt – xây dựng khung riêng đơn giản nhưng vẫn có khả năng kiểm soát hành vi lạm dụng.
3. Gợi ý chính sách cho Việt Nam
| Tiêu chí | MiCA – Recital 95 | Việt Nam (hiện hành) |
|---|---|---|
| Có điều chỉnh hành vi lạm dụng thị trường crypto | ✅ Có – bằng khung riêng mới | ❌ Chưa có quy định |
| Áp dụng cơ chế khác MAR truyền thống | ✅ Có phân biệt rõ | ❌ Chưa xác định chế tài với crypto |
| Nhắm đến đối tượng SMEs/DeFi | ✅ Có cân nhắc quy mô và năng lực | ❌ Không có điều chỉnh linh hoạt |
➡ Việt Nam có thể xây dựng một Chương riêng trong Luật Tài sản số để điều chỉnh các hành vi:
-
Thao túng giá token,
-
Giao dịch nội gián trong nhóm phát hành,
-
Công bố thông tin không minh bạch của dự án crypto.
📌 Kết luận
Nguyên tắc 95 của MiCA nhấn mạnh việc cần thiết phòng ngừa gian lận trong giao dịch tài sản số như đã từng làm với chứng khoán, nhưng phải bằng cơ chế phù hợp với thực tiễn thị trường mới, tránh làm “nghẹt” đổi mới sáng tạo.
→ Đây là một trong các nguyên tắc thể hiện rõ tinh thần cân bằng giữa bảo vệ nhà đầu tư – minh bạch hóa thị trường – và hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ trong ngành blockchain.
📌 Phân tích thuộc bản quyền của Luật sư Vũ Ngọc Dũng – Công ty Luật 911
Tư vấn chuyên sâu pháp lý tổ chức phát hành stablecoin tại EU, Hoa Kỳ và Singapore.
Đồng hành thiết lập chiến lược tuân thủ, quản trị rủi ro và xây dựng chính sách bảo vệ nhà đầu tư về tài sản số, Blockchain, AI, doanh nghiệp công nghệ, fintech.
Vui lòng không sao chép hoặc sử dụng lại nếu chưa có sự đồng ý bằng văn bản.
Khi trích dẫn, bắt buộc ghi rõ: “Nguồn: Luật sư Vũ Ngọc Dũng – Công ty Luật 911”.
