ISO 14001: 2004 là bộ tiêu chuẩn về quản lý môi trường nó đưa ra các yêu cầu về quản lý môi trường cần đáp ứng cho của tổ chức. Mục đích của bộ tiêu chuẩn này là giúp các tổ chức sản xuất / dịch vụ bảo vệ môi trường ngăn ngừa ô nhiễm và cải tiến liên tục hệ thống quản lý môi trường của mình
Bộ tiêu chuẩn ISO 14001 được ban hành vào 15/11/2004 thay thế cho tiêu chuẩn ISO 14001: 1996. Phiên bản ISO 14001: 1996 sẽ hết hạn vào 05/2006
Tiêu chuẩn ISO 14001 được áp dụng cho tất cả các loạI hình tổ chức không phân biệt quy mô, loại hình hoạt động hay sản phẩm.
Áp dụng tiêu chuẩn ISO 14001: 2004
Nếu tổ chức chưa có hệ thống quản lý môi trường (EMS), tổ chức có thể áp dụng hệ thống ISO 14001 để kiểm soát các khía cạnh và tác động môi trường của các hoạt động sản xuất/ dịch vụ của tổ chức và cải tiến liên tục để đáp ứng các yêu cầu pháp luật cũng như các yêu cầu của tiêu chuẩn.
Áp dụng tiêu chuẩn ISO 14001 tổ chức cần chứng tỏ tổ chức đã thực hiện các biện pháp để bảo vệ và cải tiến môi trường.
Để chứng tỏ tổ chức đã tuân thủ các yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 14001 bằng một số cách sau đây:
– Tự công bố rằng tổ chức của mình đã áp dụng phù hợp với tiêu chuẩn ISO 14001
– Khách hàng hoặc các bên liên quan đánh giá sự phù hợp với tiêu chuẩn ISO 14001
– Mời tổ chức độc lập đánh giá chứng nhận sự phù hợp với hệ thống quản lý môi trường ISO 14001
Tiêu chuẩn ISO 14001: 2004 mong muốn các tổ chức tuân thủ đầy đủ các yêu cầu trong tiêu chuẩn không có ngoạI lệ. Mọi yêu cầu của tiêu chuẩn phảI được thiết lập, thực hiện và duy trì.
Mức độ đạt được tuỳ thuộc vào từng tổ chức như quy mô mức độ phức tạp của từng hệ thống quản lý môi trường. Mức độ tài liệu hoá phụ thuộc vào nguồn lực và năng lực con người. Làm thế nào để đạt được sự phù hợp với các yêu cầu của tiêu chuẩn này phụ thuộc vào các yếu tố như:
– Quy mô của tổ chức
– Vị trí của tổ chức
– Phạm vị áp dụng của tổ chức
– Chính sách môi trường của tổ chức
– Loại hình hoạt động của sản phẩm/ dịch vụ của tố chức
– Các khía cạnh và tác động môi trường của tổ chức
– Các yêu cầu của pháp luật mà tổ chức cam kết tuân thủ
Các bước thực hiện xây dựng hệ thống quản lý môi trường
Để phù hợp với các yêu cầu của tiêu chuẩn, tổ chức phải xây dựng hệ thống quản lý môi trường của mình có đề cập đến các điều khoản của tiêu chuẩn ISO 14001,
Tổ chức phải:
1. Thiết lập và duy trì hệ thống quản lý môi trường phù hợp với các yêu cầu của tiêu chuẩn (4.1).
2. Thiết lập một chính sách môi trường (4.2).
3. Xác định các khía cạnh môi trường của các hoạt động, sản phẩm và dịch vụ của mình (4.3.1)
4. Xác định các yêu cầu pháp luật và yêu cầu khác mà tổ chức phải tuân thủ (4.3.2)
5. Thiết lập mục tiêu, chỉ tiêu môi trường và kế hoạch để đạt được các mục tiêu và chỉ tiêu này (4.3.3)
6. Xác định, lập thành văn bản và thông báo về vai trò, trách nhiệm và quyền hạn (4.4.1)
7. Xác định nhu cầu đào tạo (4.4.2)
8. Thiết lập và duy trì các thủ tục thông tin liên lạc nội bộ và bên ngoài (4.4.3)
9. Thiết lập và phổ biến các tài liệu của hệ thống quản lý môi trường (4.4.4)
10. Kiểm soát các tài liệu được áp dụng (4.4.5)
11. Đảm bảo rằng các thủ tục liên quan đến các khía cạnh môi trường có ý nghĩa được thực hiện dưới các điều kiện đặc biệt (4.4.6)
12. Thiết lập và thử nghiệm sự chuẩn bị và đáp ứng với tình trạng khẩn cấp (4.4.7)
13. Giám sát và đo lường các đặc trưng chủ chốt của các hoạt động của mình có thể gây tác động đáng kể đến môi trường (4.5.1)
14. Đánh giá sự tuân thủ (vớI các yêu cầu pháp luật và các yêu cầu khác và tổ chức đề ra) (4.5.2)
15. Thiết lập và duy trì các thủ tục xác định trách nhiệm và quyền hạn trong việc xử lý và điều tra sự không phù hợp, hành động khắc phục và hành động phòng ngừa (4.5.3)
16. Thiết lập và duy trì thủ tục để phân định, bảo quản và xử lý các hồ sơ môi trường (4.5.4)
17. Lập chương trình đánh giá hệ thống quản lý môi trường để xác định sự phù hợp với tiêu chuẩn ISO 14001 và hệ thống quản lý môi trường (4.5.5)
18. Thiết lập quá trình xem xét lại hệ thống quản lý môi trường nhằm đảm bảo tính thích hợp, đầy đủ và hiệu quả liên tục của hệ thống (4.6
