Báo cáo chuyên sâu: Sàn giao dịch vốn khởi nghiệp, Doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo và Doanh nghiệp khoa học – công nghệ tại Việt Nam

Mục lục

1. Bối cảnh chính sách và xu hướng pháp lý mới tại Việt Nam

2. Sàn giao dịch vốn khởi nghiệp do Bộ Tài chính đề xuất

   • 2.1 Khái niệm và mục tiêu

   • 2.2 Mô hình quốc tế tham chiếu

   • 2.3 Cơ hội và rủi ro tại Việt Nam

   • 2.4 Phân tích pháp lý ban đầu

   • 2.5 Dịch vụ của Luật sư 911

3. Doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo

   • 3.1 Định nghĩa pháp luật

   • 3.2 Đặc điểm và điều kiện công nhận

   • 3.3 Ưu đãi, hỗ trợ và cơ chế sandbox

   • 3.4 Thách thức pháp lý

   • 3.5 Dịch vụ pháp lý chuyên sâu của Luật sư 911

4. Doanh nghiệp khoa học và công nghệ (KH&CN)

   • 4.1 Định nghĩa pháp lý

   • 4.2 Điều kiện để được công nhận DN KH&CN

   • 4.3 Ưu đãi và chính sách hỗ trợ

   • 4.4 Rủi ro và nghĩa vụ pháp lý

   • 4.5 Dịch vụ pháp lý chuyên sâu của Luật sư 911

5. Thủ tục đăng ký Doanh nghiệp KH&CN

   • 5.1 Hồ sơ cần chuẩn bị

   • 5.2 Cơ quan thẩm quyền và quy trình xử lý

   • 5.3 Thời hạn và các lưu ý thực tiễn

   • 5.4 Sai sót thường gặp và khuyến nghị

   • 5.5 Dịch vụ Luật sư 911 trong thủ tục đăng ký

6. So sánh DN khởi nghiệp sáng tạo và DN KH&CN

   • 6.1 Giống nhau

   • 6.2 Khác nhau

   • 6.3 Cơ hội phối hợp và chiến lược pháp lý

7. Kết nối chính sách: Luật Công nghiệp Công nghệ số 2025, Nghị quyết 05/2025/NQ-CP, Nghị định 94/2025/NĐ-CP

8. Kết luận và đề xuất giải pháp pháp lý

9. Lời chào dịch vụ của Luật sư 911

1. Bối cảnh chính sách và xu hướng pháp lý mới tại Việt Nam

Trong thập niên 2020, Việt Nam đang bước vào giai đoạn xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý cho nền kinh tế số, trong đó trọng tâm là:

• Luật Công nghiệp Công nghệ số 2025 (71/2025/QH15): lần đầu tiên tạo hành lang pháp lý cho tài sản số, dữ liệu số, công nghiệp công nghệ số, sandbox công nghệ.

• Nghị quyết 05/2025/NQ-CP (09/9/2025): mở cơ chế thí điểm thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) cho tài sản số, fintech, AI.

• Nghị định 94/2025/NĐ-CP: quy định về quản lý, bảo đảm an toàn hệ thống thông tin theo cấp độ, trong đó có yêu cầu cấp độ 4 đối với sàn giao dịch tài sản số.

• Nghị định 13/2019/NĐ-CP (về Doanh nghiệp khoa học và công nghệ) vẫn còn hiệu lực và là nền tảng pháp lý để doanh nghiệp đổi mới sáng tạo được công nhận và hưởng ưu đãi.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đề xuất sàn giao dịch vốn cho doanh nghiệp khởi nghiệp, mở thêm một kênh huy động vốn bên cạnh chứng khoán truyền thống.

2. Sàn giao dịch vốn khởi nghiệp do Bộ Tài chính đề xuất

2.1. Khái niệm và mục tiêu

• Là nền tảng giao dịch vốn dành riêng cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo (startup), giúp họ huy động vốn từ nhà đầu tư thiên thần, quỹ đầu tư mạo hiểm, thậm chí nhà đầu tư cá nhân.

• Mục tiêu: khơi thông vốn cho startup, tránh phụ thuộc quá mức vào tín dụng ngân hàng, tạo môi trường minh bạch, bảo vệ nhà đầu tư.

2.2. Mô hình quốc tế tham chiếu

• Singapore: SGX Catalist – sàn phụ cho doanh nghiệp tăng trưởng.

• Hồng Kông: HKEX GEM – Growth Enterprise Market.

• Anh: London AIM (Alternative Investment Market).
  Các sàn này đều có tiêu chuẩn niêm yết thấp hơn sàn chính, nhưng vẫn đòi hỏi báo cáo, kiểm toán, công bố thông tin.

2.3. Cơ hội và rủi ro tại Việt Nam

• Cơ hội: startup có kênh huy động vốn minh bạch, tăng thanh khoản; nhà đầu tư có cơ hội tham gia sớm.

• Rủi ro: startup chưa bền vững → nguy cơ vỡ nợ, mất vốn; quản lý công bố thông tin yếu; gian lận tài chính.

2.4. Phân tích pháp lý ban đầu

• Sàn này sẽ cần khung pháp lý riêng, nằm giữa sàn chứng khoán và sàn giao dịch vốn tư nhân.

• Bộ Tài chính cần ban hành Nghị định thử nghiệm / sandbox vốn khởi nghiệp, trước khi xây dựng luật.

• Sẽ liên quan đến: Luật Chứng khoán 2019, Luật Doanh nghiệp 2020, Luật Công nghiệp Công nghệ số 2025.

2.5. Dịch vụ của Luật sư 911

• Tư vấn cấu trúc pháp lý cho startup muốn tham gia niêm yết tại sàn vốn khởi nghiệp.

• Soạn thảo, rà soát hồ sơ công bố thông tin, báo cáo tài chính.

• Hỗ trợ đàm phán, ký kết hợp đồng đầu tư.

• Bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư khi phát sinh tranh chấp.

3. Doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo

3.1. Định nghĩa pháp luật

Theo Thông tư 01/2018/TT-BKHCN và Nghị quyết 98/2023/QH15:

• Doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo là doanh nghiệp có thời gian thành lập không quá 5 năm, khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới, có khả năng tăng trưởng nhanh.

3.2. Đặc điểm và điều kiện

• Có yếu tố đổi mới sáng tạo rõ rệt.

• Có khả năng tăng trưởng nhanh về quy mô và doanh thu.

• Không giới hạn lĩnh vực, nhưng thường tập trung vào fintech, công nghệ số, AI, biotech.

3.3. Ưu đãi và hỗ trợ

• Được hỗ trợ từ Quỹ đổi mới sáng tạo quốc gia (Nafosted).

• Ưu đãi thuế, tín dụng, thuê đất (theo từng địa phương).

• Có thể tham gia sandbox theo Nghị quyết 05/2025.

3.4. Thách thức pháp lý

• Thiếu khung pháp lý cho mô hình mới.

• Khó khăn trong bảo hộ sở hữu trí tuệ.

• Rủi ro khi gọi vốn cộng đồng (crowdfunding).

3.5. Dịch vụ Luật sư 911

• Tư vấn thành lập, lựa chọn loại hình DN.

• Soạn thảo điều lệ, hợp đồng góp vốn, thoả thuận cổ đông.

• Đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ.

• Chuẩn bị hồ sơ tham gia sandbox.

4. Doanh nghiệp khoa học và công nghệ (KH&CN)

4.1. Định nghĩa

Theo Luật Khoa học & Công nghệ 2013 (sửa đổi) và Nghị định 13/2019/NĐ-CP:

• DN KH&CN là doanh nghiệp thực hiện nghiên cứu, phát triển, chuyển giao, ứng dụng công nghệ; có sản phẩm hình thành từ kết quả nghiên cứu được công nhận.

4.2. Điều kiện công nhận

• Là doanh nghiệp hợp pháp theo Luật Doanh nghiệp.

• Có kết quả khoa học công nghệ được sở hữu/ chuyển giao hợp pháp.

• Doanh thu từ sản phẩm KH&CN chiếm tỷ lệ nhất định (thường 30%).

4.3. Ưu đãi

• Miễn, giảm thuế TNDN, thuế nhập khẩu thiết bị.

• Hỗ trợ tín dụng, vay vốn ưu đãi.

• Hỗ trợ xúc tiến thương mại, thuê đất.

4.4. Rủi ro pháp lý

• Khó khăn trong chứng minh nguồn gốc kết quả KH&CN.

• Tranh chấp sở hữu trí tuệ.

• Rủi ro mất ưu đãi khi doanh thu KH&CN không đạt yêu cầu.

4.5. Dịch vụ Luật sư 911

• Tư vấn điều kiện công nhận DN KH&CN.

• Chuẩn bị hồ sơ chứng minh kết quả KH&CN.

• Đăng ký bảo hộ sáng chế, giải pháp hữu ích.

• Đại diện trong tranh chấp sở hữu trí tuệ.

5. Thủ tục đăng ký DN KH&CN

5.1. Hồ sơ

• Đơn đề nghị công nhận DN KH&CN.

• Giấy đăng ký DN.

• Tài liệu chứng minh kết quả KH&CN (bằng sáng chế, chứng nhận).

• Kế hoạch sản xuất kinh doanh.

• Báo cáo tài chính.

5.2. Cơ quan thẩm quyền

• Sở Khoa học và Công nghệ nơi DN đặt trụ sở chính.

5.3. Thời hạn

• 3 ngày kiểm tra tính hợp lệ hồ sơ.

• 10 ngày xét duyệt và cấp giấy chứng nhận (tối đa 15 ngày).

5.4. Sai sót thường gặp

• Thiếu tài liệu chứng minh kết quả KH&CN.

• Hồ sơ tài chính không rõ tỷ lệ doanh thu.

• Sai phạm về bản quyền sáng chế, chương trình máy tính.

5.5. Dịch vụ Luật sư 911

• Rà soát tính hợp lệ hồ sơ.

• Chuẩn bị bản giải trình kết quả KH&CN.

• Đại diện làm việc với Sở KH&CN.

6. So sánh DN khởi nghiệp sáng tạo và DN KH&CN

7. Kết nối chính sách

• Luật Công nghiệp Công nghệ số 2025: tạo nền tảng cho tài sản số, sandbox.

• Nghị quyết 05/2025: cơ chế thử nghiệm sandbox.

• Nghị định 94/2025: yêu cầu ATTT cấp độ 4 cho sàn giao dịch tài sản số.

• Nghị định 13/2019: quy định DN KH&CN.

8. Kết luận và đề xuất

• Việt Nam đang xây dựng hệ sinh thái pháp lý cho startup và DN KH&CN.

• Cần khung pháp lý cụ thể cho sàn giao dịch vốn khởi nghiệp.

• Cần cơ chế bảo hộ IP nhanh, minh bạch hơn cho DN KH&CN.

• Doanh nghiệp nên đồng hành cùng luật sư chuyên ngành để tránh rủi ro pháp lý.

9. Lời chào dịch vụ của Luật sư 911

Trong bối cảnh pháp lý phức tạp và thay đổi nhanh, Công ty Luật 911 cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp:

• Tư vấn pháp lý toàn diện cho khởi nghiệp sáng tạo và doanh nghiệp KH&CN.

• Hỗ trợ đăng ký chứng nhận DN KH&CN, chuẩn bị hồ sơ sandbox.

• Tư vấn gọi vốn, hợp đồng đầu tư, bảo hộ sở hữu trí tuệ.

• Đại diện trong tranh chấp pháp lý, làm việc với cơ quan quản lý.

👉 Với kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực công nghệ, tài chính, đổi mới sáng tạo, Luật sư 911 mang đến giải pháp pháp lý an toàn – minh bạch – hiệu quả, giúp doanh nghiệp phát triển bền vững.